Cơn đau sẽ không còn là nỗi sợ hãi

Ngay sau khi báo Sức khỏe & Đời sống có bài “Bước đột phá của gây mê hồi sức” giúp bệnh nhân gần 100 tuổi vượt qua dễ dàng những cuộc đại phẫu, đã có nhiều bệnh nhân cao tuổi tìm đến Bệnh viện Đại học Y Hà Nội để được tiếp cận với biện pháp điều trị này. Bệnh nhân Hoàng Thị Lịt, 87 tuổi (Đống Đa - Hà Nội) bị sỏi túi mật và sỏi ống mật chủ đã nhiều năm qua, bà Lịt đã uống rất nhiều loại thuốc Đông - Tây y nhưng chỉ có tác dụng làm giảm những đau đớn trong thời gian ngắn. Rất nhiều lần do quá đau, bệnh nhân Lịt phải đến điều trị tại bệnh viện, các bác sĩ đều khuyên bà phải phẫu thuật vì sỏi quá nhiều và bệnh đã có những biến chứng. Nhưng do tuổi đã cao, sức khỏe không tốt nên gia đình vẫn trì hoãn và rất đắn đo điều trị bằng phẫu thuật cho bà Lịt. Sau khi có được thông tin trên báo Sức khỏe & Đời sống, bà Lịt đã được đưa đến Bệnh viện Đại học Y Hà Nội để phẫu thuật theo phương pháp không đau, trong và sau mổ bệnh nhân Lịt không phải chịu những đau đớn và sức khỏe hồi phục nhanh chóng.

GS. Nguyễn Thụ - Chủ tịch Hội gây mê hồi sức Việt Nam cho biết, đau đớn sau phẫu thuật là một nỗi sợ với nhiều người bệnh, vì lý do này, rất nhiều bệnh nhân đã cố tình trì hoãn hoặc không chấp nhận điều trị bằng phẫu thuật. Nhiều phụ nữ khi chuyển dạ phải can thiệp bằng phẫu thuật, sau cuộc mổ người ta chú ý nhiều đến chăm sóc đứa bé và dinh dưỡng cho người mẹ mà ít quan tâm đến vấn đề chống đau, vì thế không ít sản phụ do đau đớn mà dẫn đến tình trạng stress sau sinh - một hội chứng ảnh hưởng lâu dài đến tâm lý của người bệnh. Nếu như với người trẻ, đau đớn có thể chịu đựng được và họ có sức khỏe để vượt qua nhưng đối với người cao tuổi lại là vấn đề rất nghiêm trọng. Nhiều người bệnh cao tuổi đã không dám chấp nhận cuộc mổ, mặc dù nhiều bệnh chỉ có phẫu thuật mới xử trí dứt điểm được.     

Thay đổi quan niệm điều trị

PGS.TS. Nguyễn Hữu Tú - Trưởng khoa gây mê hồi sức và chống đau -  Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, đau đớn nói chung và đau sau mổ nói riêng gây cảm giác rất khó chịu, thậm chí sợ hãi đối với các dịch vụ y tế, làm ảnh hưởng nhiều đến tâm lý, đời sống xã hội và sự phục hồi của người bệnh. Đau gây ra hàng loạt các rối loạn tại chỗ và toàn thân như làm tăng gấp bội các stress của cơ thể đối với tổn thương, gây rối loạn về nội tiết, chuyển hóa, hô hấp và tuần hoàn, làm chậm quá trình hồi phục sau phẫu thuật, đặc biệt làm tăng nguy cơ trở thành đau mạn tính mà bệnh nhân sẽ phải chịu suốt đời dù vết mổ đã lành hoàn toàn. Đau sau mổ còn có thể gây ra các biến chứng sớm và nguy hiểm như tăng huyết áp, loạn nhịp tim, thiếu máu cơ tim, xẹp phổi, suy hô hấp... và có thể dẫn đến tử vong. Trên thực tế, tại Việt Nam có tới 59% bệnh nhân sau mổ cần được điều trị chống đau, tuy nhiên điều này chỉ mới thực hiện được ở một số ít bệnh viện lớn. 

Tại hội nghị chống đau lần đầu tiên được tổ chức tại Hà Nội vừa qua, TS. Stephan K.W Schwarz - chuyên gia chống đau của Canada khẳng định, vượt ra ngoài ý nghĩa của một can thiệp y tế, chống đau cho người bệnh ngày nay còn được coi là một việc làm nhân đạo. Chống đau nói chung cho bệnh nhân, đặc biệt là chống đau sau mổ, giúp người bệnh phục hồi sớm chức năng của các cơ quan, cho phép vận động sớm, tránh các biến chứng, tạo cảm giác thoải mái và yên tâm cho người bệnh mỗi khi đến bệnh viện. Tuy nhiên trên thế giới, chống đau sau mổ còn là một vấn đề lớn của y học với nhiều thách thức.

Theo PGS. Nguyễn Hữu Tú, có nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan dẫn đến thực trạng chống đau chưa được quan tâm, như thiếu hiểu biết về những ảnh hưởng có hại của đau, thiếu nguồn nhân lực được đào tạo, thiếu phương tiện, khó khăn trong tổ chức thực hiện chống đau, thiếu sự phối hợp của các thầy thuốc liên quan hoặc sự phối hợp từ phía người bệnh. Trên thế giới, chống đau là một phần công việc hằng ngày, tiếp theo nhiệm vụ trong cuộc mổ của người gây mê hồi sức. Ngoài việc bám sát diễn biến trong phẫu thuật, sự hiểu biết về thuốc và các phương pháp chống đau, người gây mê hồi sức còn có khả năng thực hiện thành thạo các thủ thuật đặt dụng cụ để chống đau. Đây là phần quan trọng của các phương pháp chống đau hiện đại. Cần phải nói rằng việc chống đau cũng có thể gây ra một số phiền nạn và biến chứng do thuốc và kỹ thuật sử dụng. Đây cũng là một trong những lý do cản trở các thầy thuốc tiến hành các biện pháp chống đau.

Các bác sĩ cho biết, ngày nay với sự hỗ trợ của phương tiện hiện đại, kỹ thuật đặt catheter và truyền liên tục thuốc tê vào khoang ngoài màng cứng, vào vùng mổ, vào các đám rối thần kinh hoặc kỹ thuật chống đau do bệnh nhân tự điều khiển được coi là các phương pháp chống đau tiên tiến, hiệu quả hơn so với việc sử dụng morphin theo cách truyền thống vì vừa có thể kiểm soát hoàn toàn đau, vừa hầu như tránh được các tác dụng phụ như nôn, buồn nôn, ngứa, bí tiểu, đặc biệt là suy hô hấp và ngừng thở sau mổ. Hiện Bệnh viện Đại học Y Hà Nội là nơi đang áp dụng rộng rãi những biện pháp chống đau tiên tiến cho người bệnh.

theo Hà Anh(sk&đs)