Nguy cơ xuất huyết tiêu hóa do lạm dụng thuốc kháng viêm

Mặc dù thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) hiệu quả nhưng việc lạm dụng thuốc hoặc dùng trong một thời gian dài có thể làm tăng một số tác dụng không mong muốn. Năm 2004, một phân tích đã được thực hiện để đánh giá các tác dụng không mong muốn nghiêm trọng của thuốc là nguyên nhân nhập viện ở những bệnh nhân trên 16 tuổi. Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) chiếm 29% các trường hợp nhập viện, các tác dụng không mong muốn nghiêm trọng bao gồm: xuất huyết tiêu hóa, các biến cố về tim mạch và suy thận. 

Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) được sử dụng để điều trị sốt, đau cấp tính hoặc mãn tính và viêm gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Nhìn chung, thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) được chỉ định rộng rãi để điều trị:

• Viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp phản ứng, viêm khớp vảy nến, gút, viêm khớp tự phát thiếu niên…

• Thoái hóa khớp, thoái hóa cột sống, đau cột sống cổ, đau vai gáy, đau thắt lưng cấp hoặc mạn tính, đau thần kinh tọa…

• Đau bụng kinh;

• Đau đầu;

• Các cơn đau nhẹ và vừa do chấn thương hoặc viêm mô;

• Sốt.

Xuất huyết tiêu hóa là nguy cơ tai biến được ghi nhận ở những người sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs). Trong thực tế, khó có được một con số chính xác về biến cố này nhưng các nhà khoa học ước lượng tỉ lệ tai biến có thể xảy ra khoảng 1/6.000 đơn thuốc được kê cho người sử dụng. Nguy cơ chảy máu tiêu hóa xảy ra có thể có tỉ lệ khác biệt tùy theo loại thuốc chống viêm không steroid được sử dụng.

Cơ chế tác động của các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) liên quan đến sự ức chế enzym cyclooxygenase-1 (COX-1) và/hoặc COX-2. 

• COX-1 xúc tác sản xuất prostaglandin tham gia đến chức năng sinh lý khác nhau (duy trì chức năng thận, bảo vệ niêm mạc trong đường tiêu hóa, kích hoạt tiểu cầu). 

• COX-2 là một phần của phản ứng viêm, gây giãn mạch. Sự ức chế COX-2 có tác dụng đối với đau, sốt và viêm.

Các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) không chọn lọc có tác dụng ức chế cả COX-1 và COX-2. Sự ức chế COX-1 làm gia tăng nguy cơ bị vấn đề về hệ tiêu hóa.

Các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) ức chế chuyên biệt COX-2 được phát triển để duy trì hiệu quả giảm đau đồng thời giảm thiểu những tác động trên hệ tiêu hóa. Một số thuốc ức chế chuyên biệt COX-2 có thể kể đến như Etoricoxib, Meloxicam,…

Etoricoxib là một thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) chọn lọc COX-2 với những ưu điểm về hiệu quả và an toàn cho người bệnh. Nghiên cứu cho thấy Etoricoxib khởi phát tác dụng giảm đau nhanh. Hiệu quả giảm đau của Etoricoxib kéo dài trong 24 giờ, giúp người bệnh dễ dàng tuân thủ hơn trong điều trị với liều dùng 1 viên/ngày.

Bệnh nhân cần lưu ý về các tác dụng không mong muốn khi dùng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs), đặc biệt ảnh hưởng đối với đường tiêu hóa. Không được tự ý phối hợp các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) với nhau hoặc phối hợp với thuốc kháng viêm khác mà không theo sự hướng dẫn của nhân viên y tế. Thực tế ghi nhận, sự tự ý phối hợp này sẽ không làm tăng hiệu quả giảm đau, kháng viêm mà ngược lại chỉ làm tăng nguy cơ xảy ra các tác dụng không mong muốn.

Các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) ngày càng được sử dụng rộng rãi để giảm đau, kháng viêm do những bệnh lý liên quan đến xương khớp. Việc hiểu đúng và tuân thủ điều trị giúp tăng hiệu quả và phòng ngừa các tác dụng không mong muốn nghiệm trọng có thể xảy ra.

Bài viết được cung cấp bởi Davipharm

• Báo Sức khỏe và Đời sống

• Medscape